Schaffhausen Adomnán Challenge

[col.a.] relatione narraturum ((et)) sine ulla ambiguitate [crax?] at unu(m) sciat. ((et)) uel ex hís qu_ae ante nos inser ta paginís repperire potuimus. uel ex hís qu_ae auditu ab expertís qui busdam fidelib(us) antiquís sine ulla dubitatione narrantib(us) diligentius sciscitantes didicimus..

S(an)c(tu)s igitur [name]columba[name] [rubrication of o] nobilibus fuerat oriundus genitalibus; patrem habens [name]fedil[name] [note: puncta over name fedilmithum] mithum filiu(m) [red m-stroke over filium in addition] [name]ferguso[name] matrem [name]ethneam[name] no mine. cuilus pater lati ne filius [name]nauis[name] dici pot est; scotica uero lingua [name]mac naue[name]; Hic anno se cundo post [place name]cule drebi [note puncta over name] nae[placename, ligature of ae] bellum; aetatis uero suae xlii de [placename]scotia[placename] ad brittannia(m) [extra rubricated m-stroke] pro ((Christo - xpo)) pe rigrinari uolens enaui[..(ga?)]uit. Qui (et) a puero-

[col.b.] (Christi)ano deditus tirocinio (et) sapientiae studus. in tegritatem corporis (et) animae puritatem- [d(e)o?] donante custodiens q(uam) uis in terra positus cae lestib(us) [sé?] aptu(m) [extra rubricated m-stroke] moribus ostendebat; Erat enim aspectu angelicus; sermo ne nitidus; opere [s(an)ct(u/i)s?]. in genio optimus. consilio magnus; Per annos .xxx iiii. insula nus miles con uersatus; nullu(m) etia(m) unius horae inter uallu(m) [extra rubricated m-stroke] tran sine poterat; quo non aut orationi. aut lectioni. uel scriptioni. uel etia(m) alicui operationi incumberet IEiunationu(m)[extra rubricated m-stroke] quoq(ue) (et) uigili arum. indefesís labora tionib(us) sine ulla intermis sione die noctuq(ue) ita oc cupatus. ut supra huma nam possibilitatem. unius. cuiusq(ue) pondus specialis uideretur operis; (Et) in ter haec omnibus carus

[col.a] ac si secundu(m) habuiss((et)) uentu(m). [cfe] uenti nauigantib(us) Aliis quoq(ue) temporibus contrarii; in secundos is so orante conuersi sunt. In eadem supra memora ta regione lapidem de flu mine [name]canclidum[name] detulit; quem ad aliquas pro futu rum benedixit sanitates qui lapis contra natura(m) in aqua intinctus; quasi po mu(m) super natauit. hoc diui num miraculu(m) coram [name]bru deo[name] rege ((et)) familiarib(us) ei us factum est. [cfe] cuiusdam In eadem itidem prouincia plebei credentis mortu um pueru(m) suscitauit; quodq(ue) ((est)) maioris miraculi uiuu(m) q(ue) ((et)) in columem patri ((et)) matri adsiganuit. Alio in tempore idem uir beatus inuenis diaco nus in [name]ⁱebernia[name] apud [name]find barru(m)[name] s(an)c(tu)m episcopu(m) com manens. Cum ad sacros(an)c(t)a misteria necessariu(m) defu [col.b] iss((et)) unu(m); uirtute orationis aquam pura(m) in ueru(m) uertit uinum. [cfe] ritudinis lumen Sed ((et)) c((ae))lestis in gens cla ((et)) in noctis tenebris et in luce diei super eum; aliqu_an do quibusda(m) ex fratribus diuersis ((et)) separatis uici b(us) apparuit effusu(m). S(an)c(t)oru(m) quoq(ue) angeloru(m) dul ces et suauissimas frequ entationes luminosas habe re meruit. [cfe] [crebro] ab an Quoru(m)da(m) iustoru(m) anim_as gelis ad summa c((ae))loru(m) uehi s(an)c(t)o reuelante sp(irit)u ui debat. Sed ((et)) reprobo ru(m) alias ad inferna a d((e)) monib(us) ferri sepe numero aspiciebat. [cfe] tali ad huc Plurimoru(m) in carne mor conuersantiu(m) futura plenu(m)q(ue) pr((ae))nuntiabat merita. alioru(m) l((ae)ta ali oru(m) tris..tia. [cfe] fragori In bellorumq(ue) terrificis b(us) hoc a d([omin])o uirtute ora tionum inpetrauit. ut al[ti]

[col.a] suppetisse dicas! Nunc in uem ne non possum; uadet in pace. usque quo ad \i/bernia per uem as prosperos et secundos ha bebis flatus; quendam q(ue) ob uium uidebis hominem eminus occur surum! qui primus pr(a)e ceteris! nauis proram tuae tene bit in scotia, hic erit comes tui iteris per aliquot in\i/ber nia dies.\,/ Te q(ue) in de reuerten tem ad nos usq(ue) comitabitur uir ado electus; qui in hoc meo monas tenio per omne neliqaum tempus! bene conuer sabitur; quid plura tre nanus accipiens a s(an)c(t)o be ne dictionem! plenis uelis p(er) omnia trans meauit maria; et ecce appropin quanti ad portum nauiculae laisranus mocu moie citior ceteris oc currit! tenet q(ue) proram; nautae recognos cunt ipsu(m) esse de quo s(an)c(tu)s pr(a)ednicerat.. de ceto magno quomodo s(an)c(tu)s praesciens dixe rat.! [col.b] Quadam die cum uis uenerabilis in ioua de moraretur insula quidam frater bera chus nomine ad ethicam proponens insulam naui gare ad s(an)c(tu)m mane acce dens abeo benedici pos tulat; quem s(an)c(tu)s in turtus inquit. O fili hoche inten tius pr(a)e caueto ne ethi cam cursu ad terra(m) di recto per latius coneris trans meare pilagus sed potius circum iens mi nores secus nauiges in su lar. ne ui delicet aliquo monstruogo per territus prodigio uix in de possis euadere; qui as com accep ta benedictione recessit! et nauim conscendens s(an)c(t)i uerbum quasi parui pendens transgreditur, maiora pro in de (a)ethici transmeans spatia pila gi ipse et qui ibi in erant naut(a)e uident. Et ecce

[col.a] ubi oues femina trans se pulchrum eius minabit; idem itaq(ue): baitanus post longos per uentos a cincurtus equo ra herimo non repenta ad patriam reuersus multis ibidem annis cuius dam cel lulie dominus per mansit qu(a)e scotice [lath neg(otium) ind(icition)en dr?] hisdem que dieb(us) accedit qui b(us) post aliqua montuus tem pora sepultur ÷ in noborento calcagi ut propter hortili tatis in cursum uicina ad eiusdem locieclesia(m) plebi cula cum mulieribus et par uulis confugeret; unde con tigit ut quadam die muli er deprenienderetur aliqua quae suas per eiusdem uiri sepulchrum nuper sepul[ta?] ouiculas minabat. et unus et his qui uiderant s(an)c(tu)s sa cendos dixit: nunc profe tia s(an)c(t)i columb(a)e expleta ÷ multis prius de uulgata annis; qui utiq(ue) supra memo ratus prespiter mihi haec [col.b] de baitano enarrans ne tulit mailodranus nomi ne xpi(=christi) miles gente mo curin; [cfe] [rubric] tente denem quoda(m) ficta pene s(an)c(t)i profetatio uiri [rubric] Alio in tempose s(an)c(tu)s ad hinbina(m) insula(m) peruenit; eadem q(ue) die ut etia(m) penitentib(us) aliqua precipit cibi consalatio indulgentur; erat [hr?] ibi inter penetenter quidam nemantus . filius cathir qui asco lu(s)susre nuit obla tam accipere consalati unculam: quem s(an)c(tu)s his conpellat uenibis. [o?] nema ne ame et bartheneo indul tam non recipis aliquam refectionis indulgentia(m) erit tempus quo cu(m) fura cibus funtiu(a)e carnem in silua manducabis equie hic idem itaq(ue) postea ad seculum reuensus in sal tu cum funib(us) talem co medens carnem lux ta

[col.a] uenbum sci cie gnaticula sumtam lignea inuen tusest [rubric]de infelia quodam qui cum sua dormiuit geritrice[rubric] Alio intempone fra tres intempesta noc te suscitat ses ad quos in eclesia congnegator clicit; nunc cinm intentiur precemur; nam hacinho na aliquod in auclitum inmun do peccatum penpetratumest pro quo ualde timerda iudi cialis uinclicta; ciequo pec cato crastino die aliquibur paucis percunc tantibus in timauit in quiens; post pau cos menses cumlugaido nes ciente in felix iue homun cio ad iouam perueniet in rulam. dlia itaque die ses ad dior mitium interiectis quibur dam mensib; prie cipiens pro fatur; surge citius ecce lugaidus ap propin quat clic que ei ut miserum quem secum in naui habex in maleam propellat [col.b] insulam ne huius in sulie cispi tem calcet; qui priecepto sci ob sequtur ad mare pergit; luga, cio que aduentant, omnia sa quod requitur deinfelici uiro uerba quib: auditis ille in felix lu nauit numquam se cibum cum aliis accepturum nisi prius sanctum uideret columbam eum que alloque netur; que infelias uerba dior mitiur ad sanctum reuersus netu lit; quib: conpertis sanctus adpor tum pennexit. baitheneo que prolatis sacrie scripturie testimoniis suggerenti ut mise ri penitudo susciperetur. sanctus consequenter in quie; o baithenee hic homo fratri adium inmodum perpetrauit cain. ex cum sua matre me chatus est; tum cleinde miser in litore flexir genib: leger penetentice ex pleturum re promisit. luxta sa ludica tionem; cui sanctus ait si xii annis in ter brittones cum fletu et lacrimis peneten tiam egeris nec ad scotiam

[col.a] natio.’ cum postea s(anct)o in timaretur uiro egne tu lit; tum pro inde hanc de illo findchano (et) de aido ordinato· formida bilem profatur sententi am in quiens; illa manus dextera. quam findcha nus contra fas e(t) ius ecle siastic(um). super caput filii perditionis in possuit· mox conputres e(t) ·’ e(t) post mag nos doloru(m) cruciatus·’ ipsu\m/ in terram sepelienda(ut) pre cede(t).’ e(t) ipse post suam humatam manu(m)·’ per mul tos super stes uicturus (est) annos; Ordinatus u(o) inde bete aidus· sicuti canis ad uomitum reuertetur suum; E(t) ipse rursum sangui lentus trucidator existe(t).’ e(t) ad ultimu(m) lan cea iugul\a/ntus. deligno in aquam cadens sub mer sus morietur; talem mul to prius terminu(m) prome nuit uite· qui totius col.b] regem trucidauit scotre; Que beati uiri profetia de utroq(ue) ad impleta (est); na(m) pres piteri findchani dexter p(rae) pugnus putrefactus · in terra(m) eum pre cessit in illa sepul tus in sula ·que om(m)mo(m)n[abb.?] nun cupatur; ipse uero iuxta uerbu(m) s(anct)i colu(m)be. per mul tos post uixit annos; Aidus uero niger solum modo nomi ne prespiter·' ad sua prio na reuersus scelera·' dolo lancea trans fixus.' depro ra ratis. in aquam lapsus stagneam disperiit· - de quoda(m) s(anct)i solamine s(anctu)s monaís in uia laboriosis miso INter has predicabiles profeti ci sp(iritu)s[abbr?] profeta tiones·' non abré uidetur etia(m) dequadam spiritali consulatione. nostrís com memorare literulís ·’ quam aliquando s(anct)i columbe mo nac\h/i· sp(irit)u[abbr?] eius ipsís in uia obuiante sentiebant·- Alio namq(ue) intem pone

de erco fyre mocu druidi qui| in coloro insula comma ne bat| (sancti) profetizatio uiri| Alio intem pore (sanctis) in| ioua commanens in| sula accitis adre binis de| fratrib: uinis. quon(um) uo| cabula lugbeus et silnanus.| eisdem priecipiens dicit. liunc| ad maleam trans fretate| insulam. et in campulis mari| uicinis. +encum+ quierite fu| racem; qui nocte prieteri| ta solus occulte de insula| coloro perueniens. sub su+afe| no tecta nauicula. Inter ane| narum cumulos per diem se| occultare conatur. ut noctu| ad paru(am) trans nauiget in| sulam. ubi marini nostri iu| nis uituli generantur et ge| nerant. ut de illis furant(er/um)| occisis. edat ualde furax| su(um) replens nauicul(am). ad| su(uem) repedet habitacul(um). qui| huet audientes obsequti emi| grant. furem +q:+ in locis arco| prie signatis absocnsum|

repeniunt et ad (santcam) sicuti| illis prieciperat per dux| erunt. quo uiro (sanctis) ad| eu(m) dicit. qua ne tu nes ali| enas. diuinum trans gressis| in andat(um) sepe furaris| quando necesse habueris| ad nos ueniens necessaria| accipies postulata. et hiet| dicens. priecipit berbices| occdidi. et pro focis dari| misero furaci. ne uacuus| ad sua remearet. Et post| aliquantum tenpus. (sancti) in| (spiritu) uicin(am) furis prie uidens| mortem. ad basthene(um) et in| tem pore prie possit(um). com| morantem in campo lunge| mittit. ut eidem furi quod| dam pringue petus. et ui. mo| dios no uissima mittat mu| nera; quib: abastheneo si| cut (sancti) commen dauerat| trans misis! ea die in uen| tur % morte subita prie| uentus furax misellus! et in ex equiis eius transmi| sa ex pen sasunt xenia.|

[col.a] facta ennarabit; sed hoc (o?) fi liole; quandiu uixero neminiin dices octaua pro inde ultra fretum clamatu(m) (est) die; scssanctus tu(m) supra memoratum adse lugbe um uocans silenter ad eum ait qui nunc clamitat ultra fre tum ipse (est) de quo tibi prius dixera(m) longeus uiator; uade (et) ad duc eum ad nos; qui cele riter ad ductus; inter cetera hoc etia(m) retulit; duo inquiens inparte maug dornoru(m) nobiles uiri se motuo uulnerantes mor tui sunt hoc (est) colman canis filius aileni; ex ronanus fili us aido filii colgen de ante riorum genere. prope fines illoru(m) locoru(m). ubi illud mo nas gerium cernitur qquod drdicitur cell [roiss?] post h(aec) illius uer ba narratonis idem lugbeus xprChristi miles s(an)c(tu)m seorsu(m) coe pit interrogane dicens qu(a)esso mihi dehis talibus narres profeticis reuela tionib(us) quomodo si per uisu(m) tibi an auditu(m) an alio hom(i)

[col.b] nibus in cognito maifestan tur modo, Ad haec s(an)c(tu)s de qua nunc ait in quiris ual de subtili ne nullatenus tibi quam libet aliquam in timare particula(m) pote ro nisi prius flexis geni b(us) pernomen ex celsi d(e)i mi hi firmiter pro mittas [li?] te obscurissimu(m) sacra mentu(m) nulli um qua(m) homi nu(m) cunctis dieb(us) uit(a)e me ae enarraturu(m). Qui h(a)ec audiens flexit contenuo genua (et) pro strato in terram uultu iuxta s(an)c(t)i pr(a)eceptionem plene om nia promisit; qu(a?) stati(m) perfecta promisione s(an)c(tu)s ad surgentem sic locutus in quit; Sunt non nulli q(uam) libe[t?] pauci ad modu(m) quib(us) diuina hoc contulit gra tia. ut etia(m) totu(m) totius terr(a)e orbem; cu(m) ambitu ocsani (et) c(a)eli uno eo deniq(ue) momento quasi sub uno solis radio mirabiliter

[col.a] laxato mentis sinu dane (et) manifestissime specu lentiur; hoc miraculum s(an)c(tu)s quam uis de aliis electis dicere uideatur: uana(m) uti q(ue) fugiens gloria(m); dese ip so tamen dixisse per oblicu(m) licet nullus dubitare debet qui paulum legit apos(tolus[?]) nar rantem sibi neuelatis uisio nib(us) non eni(m) ita scripsit scio me sed scio hominem raptu(m) usq(ue) adtentiu(m) c(a)elu(m); quod quamlibet de alio dice re uideatur nemo tamen du bitat sic depropria humi litatem custodiens enarra ne persona; quem etia(m) (et) noster colu(m)ba inspirita liu(m) uisionum narratione sequitus (est) superius memo rata qua(m) abeo supra dictus uir quem plurimu(m) s(an)c(tu)s amabat magnis preci b(us) p(rae)misis uix potuit ex tor quere sicut ipse coram alioru(m) personis s(an)c(t)o nu(m)

[col.b] post s(an)c(t)i columb(a)e transitu(m) testatus (est) aquib(us) haec qu(a)e de s(an)c(t)o supra narrauimus in dubitanter didicimus DE CRONA NO EPISCOPO Alio intempore quidam de muminensiu(m) pro uincia pro sel[y?]tus ads(an)c(tu)m uenit qui se in quantu(m) potuit occultabat humiliter ut nul lus scire[x?] quod esset episco pus; sed tamen s(an)c(tu)m hoc non poterat latere; [q/y?]am alia die dominica asco iusus xprChristus corpus ex more conficere s(an)c(tu)m ad uocat ut simul qua si duo pres piteri dominicum panem frangerent; S(an)c(tu)s ppro inde ad altarium acce dens repente intuitus faciem eius sic eum conpellat; benedicat te xprChristus frater; hunc solus episcopali ritu frange pa nem; nunc scimus quod sis epis copus quare huc usq(ue) te oc cultare conatus es ut tibi anobis debeta non red dere tur ueneratio; Quo audito

[col.a] in regione qu(a)e litonib(us) stag ni crogneth est contermi na ego in haibto; illam qquam dicis prouinciolam ait s(an)c(tu)s h(?)unc barbari populantur uastatores; quo audito mi ser plebeus marita(m) (et) fili os deplangere coepit; que(m) s(an)c(tu)s ualde merentem uidens consulans in quit; uade ho muncule uade tua famili ola tota in montem fugiens euassit; tua uero omnia pecuscula secu(m) in uasones abigerunt; omnem q(ue) domus suppellectilem similiter s(a)eui raptores cum pr(a)eda rapuere; Haec audiens ple beus ad patriam regresus cuncta sicuti [asco?] pr(a)e dicta sic inuenit expleta DE QUODA(M) PLEBEO GOREO NOE FILIO AIDANI S(AN)C(T)I P(RO) FETIAUI_RI Alio itidem intem pore quida(m) plebeus omni um illius (a)etatis inpopulo kopkupeti [Greek?] fortissimus uirorum [asco?] percuncta

[col.b] uiro qua morte esset pr(a)e ueniendus; cui s(an)c(tu)s nec inbel lo ait nec inmari morieris; comes tui iteneris aquo non suspicaris causa erit tu(a)e mortis; fortassis in quit go reus aliquis demeis comitan tib(us) amicis me trucidare cogitet aut marita obalicum us iunioris uiri amorem me maleficio mortificarne; s(an)c(tu)s non ita ait continget; qua re goreus inquit demeo in terfectore mihi nunc inti mare non uis S(an)c(tu)s id cir co ait nolo tibi deillo tuo comite nocuo nunc mani festius aliquid edicere ne te eius crebra recogniti recordatio nimis mestificet clonec illa ueniat dies qua eiusdem rei ueritatem proba bis; Quid in moramur uerbis post aliquot annoru(m) excur sus; idem supra memonatus goreus casu alia die sub naui resedens cultello pro prio cristilia(m) de as tili